W pierwszym wpisie dotyczącym Teorii U Otto Scharmera z ITM Uniwersytetu Massachussets w Bostonie, przedstawiłam Ci tą innowatorską Teorię U, którą muszą nas do zastanowienia się co do kierunku własnej drogi. Teraz krótko o kluczowych elementach, koniecznych do zaistnienia tej zmiany w Twoim życiu.
Teoria U – OTWARTY UMYSŁ
Rozumiany jest jako umiejętność do powstrzymania się od osądów, założeń i przekonań na temat tego co nowe. Nie jest to łatwe proces ze względu na utarte nawyki myślenia, wzory zachowań i przede wszystkim Głos Oceny (VoJ – Voice of Judgment). Wszelkie osądy, wyroki i orzeczenia należy na tym etapie uciszyć, aby pozwolić nieskrepowanej kreatywności się rozwinąć . Walt Disney – przedsiębiorca, wizjoner, marzyciel – w codziennej pracy skupiał się i zachęcał do rozwijania pokładów kreatywności. Odrzucania przekonań, że coś jest niemożliwe i sięgania po coraz to bardziej zachwycające rozwiązania. Nie ograniczał się jednak w swoich zachętach do pustych słów i nie ufał kreatywności i marzeniom ślepo. Stworzył cały system, według którego jego pracownicy pracowali nad nowymi pomysłami, oceniali je i realizowali. On i jego pracownicy przechodzili przez trzy pokoje. W pierwszym z nich, w pokoju marzeń najważniejszym i jedynym narzędziem jest wyobraźnia. Nie ważne jak absurdalny czy szalony jest pomysł – wszystkie są realizowane i rozwijane bez zastrzeżeń. W drugim pokoju pomysły były porządkowane i oceniane pod katem tworzenia spójnej, logicznej całości. A dopiero w trzecim pokoju było miejsce na krytyczną ocenę wszystkiego, co do tej pory powstało. Dopiero wtedy można było wskazać wszelkie niedociągnięcia i luki w stworzonym pomyśle. To bardzo ważne, aby na tym pierwszym etapie pozwolić kiełkom na rozwój.
Teoria U – OTWARTE SERCE
Otwarcie naszych serc pozwala nam wczuć się w wyłaniającą się zmianę i popatrzeć na nią oczami wszystkich interesariuszy, których ona dotyczy. Wszyscy jesteśmy w jakiś sposób ze sobą połączeni, jesteśmy częścią systemu i jakakolwiek zmiana w nas, pociąga za sobą inne zmiany. Empatia jest zależna od naszego doświadczenia i procesów poznawczych i można ją w sobie rozwijać m.in. poprzez rozwój uważności, aktywnego, empatycznego słuchania i rozwoju samoświadomości. W naszej kulturze niestety emocje są ciagle deprecjonowane. Udajemy, że ich nie ma, wypieramy, staramy się je opanować. Coż, udawanie, że emocji nie ma, powoduje tylko, że „działają one na dziko”. Wybuchają w najmniej oczekiwanym momencie, czasami odkładają się w zatęchłą nienawiść lub powstrzymują nas przed działaniem obawą o ośmieszenie lub porażkę. Dlatego ważnym elementem na tym poziomie jest rozpoznanie Głosu Cynizmu (VoC – Voice of Cynicism), rozumianego przez Scharmera jako głosu emocji wynikającej z braku świadomości połączenia, ze znieczulicy społecznej i arogancji.
Teoria U – SZCZERA WOLA
Zdolność do działania z głębszych poziomów krzywej „U“ wymaga zrozumienia siebie jako części systemu (społeczności, firmy, rodziny). Jesteś częścią większej całości. Świadomość współistnienia oraz współzależnego charakteru wszystkich aspektów życia, rozpoznanie wzajemnej zależność i jedność wszystkich pozwala nam operować z głębszych poziomów naszego istnienia. Tutaj nasza szczera wola i moc decydowania pozwala nam na mądrość dokonania wyboru między tym, co musi odejść i tym co ma się pojawić, aby zmiana była korzystna dla wszystkich zainteresowanych, a dzięki temu- trwała. Tutaj pojawiają się niepokój i niepewność – Głos Obawy (VoF – Voice of Fear) czy wybrana droga jest właściwa, czy damy sobie radę, strach przed porażką czy niepowodzeniem może być paraliżujący.
Przesuwając się jednak dalej po prawej stronie krzywej U jesteśmy w stanie podjąć zobowiązanie, aby służyć całości, czemuś większemu niż my sami. Nasze współtworzenie wymaga wtedy od nas całościowego zaangażowania. Otto Scharmer rozumie to jako reintegracja trzech inteligencji: głowy, serca i rąk. To połączenie głowy, serca i rąk odbywa się poprzez przekształcanie myśli (intencja), akcji (tworzenie pierwowzorów) i instytucjonalnych praktyk (wykonywanie). Naszym wyzwaniem tutaj jest utrzymanie balansu pomiędzy tymi trzema obaszarami, aby żaden z nich nie zaczął dominować pozostałych, co może skutkować bezwładnym umysłem (dominacja głowy), bezmyślnym działaniem (dominacje ręki) lub “bla, bla, bla” – przegadaniem tematu czyli dominacją racjonalnej strony.
Każdego dnia, w każdym momencie, decydujemy, czy będziemy działać z poziomu otwartego serca i umysłu, aby poprzez uważne bycie i rozważnie działanie ze współczuciem, ale i z pewnością siebie doprowadzić do pozytywnych zmian we własnym życiu i wokół nas. Ale również możemy działać z poziomu ignorancji, strachu czy nienawiści, które mogą doprowadzić nas do wyobcowania, przemocy lub oskarżania innych.
Podsumowując te wybory, teoria U ukazuje dwa różne typy odpowiedzi na zaburzenia w życiu, jakich możemy udzielić poprzez nasze działania, nasze relacje i nasze myśli. W górnej połowie obrazu widać reakcję “zamrożenia”, która ma tendencję do wzmacniania ignorancji, nienawiści i strachu. W dolnej połowie widać reakcję “otwartości”, która wydaje się wzmacniać ciekawość, współczucie i odwagę.
Zaprzeczenie może być kompletnym ignorowaniem sytuacji.
Znieczulenie demonstruje kompletny brak empatii i współczucia.
Uciekanie od rzeczywistości ukazuje się m.in. w obwinianiu innych, braku przywództwa czy przejęcia odpowiedzialności, które aktywuje głębszy poziom człowieczeństwa.
Niszczenie przejawia się w niechęci do zmiany, niwelowaniu problemów i braku zaufania zarówno do siebie jak i innych.
Stąd to tylko mały krok do przemocy i destrukcji – często wobec siebie samej i własnego życia.
Wybór, jak zawsze należy do Ciebie.
Może zanim podejmiesz jakiekolwiek decyzję warto się uważnie wsłuchać w to, co chce się pojawić w Twoim życiu. Tutaj trzecia część Teorii U dotycząca uważnego słuchania jako warunku wstępnego do przejścia pomyślnie przez wszystkie etapy zmiany.
