Tęsknota za innym życiem, pogonia za szczęściem, chęć rozpoczęcia wszystkiego od nowa, przekonanie, że tak dalej być nie może. Znacie to? „To nie jesteś Ty! To nie jest Twoje życie“. Ten głos wewnętrzny pojawia się nagle np. przy myciu zębów w łazience, przy czytaniu letniej lektury na urlopie, na wywiadówce w szkole, podczas wizyty w muzeum, czy w czasie nieprzespanej nocy. Skąd pochodzi ten głos i czego on właściwie chce? Jego pytania same w sobie mogą przeszkadzać i irytować, ale jego żądania są dosyć klarowne: Zmiana! Żądanie radykalnej zmiany. Niektórzy podążając za tym głosem, szukając natychmiastowych rozwiązań, wychodzą w kapciach na dół po papierosy, po to aby nigdy nie wrócić. Ale czy znajdują szczęście? Albo przynajmniej to czego szukali? Nie wiem…
Wiem natomiast, że jeżeli weźmiemy samą siebie ze sobą to zmiana miejsca i systemu może nam nie wystarczyć. Żądania głosu dotyczą bowiem istoty naszej egzystencji i stawiają wszystko, to czym się do tej pory stałyśmy i czym jesteśmy pod wielkim znakiem zapytania.
Jak żyć szczęśliwie? Czy mogę zmienić moje życie i zacząć w końcu żyć szczęśliwie?
Na to pytanie starałam się odpowiedzieć w prezentacji przedstawionej podczas Ogólnopolskich Spotkań Integralnych w Gdyni, organizowanych przez Stowarzyszenie Forum Rozwoju Integralnego. Dla tych, którzy nie znają integralnych – polecam, zarówno ich coroczne spotkania, jak i publikacje i blogi! Tematem VI Spotkań Integralnych w Gdynii w 2013 było: Innowacyjne JA, czyli jak być panem swojego losu w turbulentnych czasach. Tutaj cały wykład.
Na początek proponuje ci ćwiczenie: Tort Życia, które przeprowadziłam również z uczestnikami spotkania i bardzo często pojawia się na moich warsztatach. Opis ćwiczenia: Mój życiowy tort znajdziesz na nagraniu wykładu powyżej (min.1:50). Jeśli jesteś zadowolona z wyników tego ćwiczenia, to super. Jesteś szczęśliwa, rób tak dalej. Nie musisz NIC zmieniać! Jeśli jednak okazuje się, że zaniedbujesz jeden lub kilka ważnych obszarów swojego życia, brak ci równowagi, poczucia spełnienia, szczęścia, warto na chwilę się zatrzymać i poszukać odpowiedzi na postawione pytanie: Jak żyć szczęśliwie? Czy mogę zmienić moje życie i zacząć w końcu żyć szczęśliwie?
W poszukiwaniu odpowiedzi na te pytanie, a właściwie w poszukiwaniu inspiracji i impulsów, bo odpowiedzi każda z was musi znaleźć sama, spójrzmy na to zagadnienie integralnie, z perspektywy czterech ćwiartek modelu AQAL (All Quadrants, All Levels) Kena Wilbera. Więcej o samej teorii integralnej pisałam już wcześniej, możesz do tego tekstu wrócić tutaj.
Model amerykańskiego myśliciela umożliwia pełniejsze spojrzenie na siebie i na wszystko, co nas otacza, pozwala na poszerzenie pola własnej świadomości i lepsze rozumienie siebie i świata, więc pewnie może być też pomocny w poszukiwaniu odpowiedzi na tak ważne pytanie. Szukając dla siebie odpowiedzi na pytanie o szczęście proponuję pójdziemy dwoma ścieżkami: ścieżką Lewej i Prawej Ręki i poszukamy odpowiedzi na poziomie indywidualnym i kolektywnym. Zacznijmy od nas samych, od ciebie i ode mnie i tego co się dzieje wewnątrz, czyli od LEWEJ GÓRNEJ ĆWIARTKI – ćwiartki indywidualnej intencjonalnej
- ŚCIEŻKA LEWEJ RĘKI / Lewa Górna
Pójdźmy ścieżką Lewej Reki i zacznijmy od zadania sobie kilku prostych pytań, na które niestety nie ma prostych odpowiedzi:
- „Kim jestem, poza rolami które wykonuje?“
- “Co jest dla mnie tak naprawdę ważne i dlaczego?”
- „Skąd przychodzę i dokąd zmierzam?”
- czy w końcu to najważniejsze:
- „Po co to wszystko?“
Możemy też zacząć szukać odpowiedzi np. u filozofów. Na przykład u Sartre, w jego pojęciu „ człowieka – projektu”, czyli czegoś w danym momencie nieistniejącego. Wg Sartre odpowiedzialność za siebie i świat spoczywa tylko na jednostce ludzkiej, bo ani Bóg ani prawo, nie istnieje i nie można obwiniać zewnętrznych elementów za własne niepowodzenia. Zresztą różnymi koncepcjami człowieka i jego szczęścia, zajmowali się chyba wszyscy filozofowie i w zależności od kierunku, którym podążali, proponowali oni różne rozwiązania, np. Nietsche poprzez wyzwolenie moralne i wolitywne. Życie w jego filozofii to nieustanna gra interpretacji. To eksperymentowanie i tworzenie, które ujawnia nieskończoność perspektyw. Warto więc trochę poczytać, pomyśleć, przemyśleć i poszukać dalszych inspiracji, może u św. Tomasza z Akwinu, według którego doskonałość człowieka określa jego sposób istnienia i sens rozwoju, a może u Kanta, który sam eksperymentując ze swoim życiem, twierdził, że człowiek nie może być nigdy środkiem do jakiegoś celu, lecz zawsze musi być celem samym w sobie. Jeśli chcesz kontynułować podróż ścieżką Lewej Ręki spróbuj też ćwiczenie Diltsa.
- ŚCIEŻKA LEWEJ RĘKI / Lewa Dolna
Idąc nadal ścieżką Lewej Ręki spójrzmy na rzeczywistość ujmowaną nadal subiektywnie, aczkolwiek tym razem zbiorowo. Co sie okazuje? Otóż na drodze do własnego szczęścia czy w ogóle do zmiany własnego życia stanie nam KULTURA. Bo to ona kształtuje zrozumiałe ramy relacji między ludźmi, postrzegania siebie i innych oraz stawiania czoła światu. Spójrz na model góry lodowej, który definiuje elementy kultury. Niesamowite, jak wiele rzeczy, które kierują nami i naszymi decyzjami, mówią nam, co dobre i co złe, właściwe i nie właściwe, jest po prostu nieuświadomiona!
Kiedy zaczniemy kopać głębiej może się okazać, że chcąc nie chcąc, należymy np. do kultury, której ważnym aspektem jest zewnątrzsterowalność – mówiąc żargonem kulturoznawców – czyli przekonanie, że środowisko jest wszechmocne w określaniu rzeczywistości i przyszłości. Co w kontekście naszego pytania o możliwości zmiany własnego życia może doprowadzić do fatalizmu i rezygnacji, który jest powszechny i akceptowany w danej grupie kulturowej…no cóż siła wyższa, nic na to nie poradzę, Bóg tak chciał. Kultura i różnice kulturowe to mój konik zawodowy, więc nie będę się tu rozpisywała tylko od razu odsyłam cię na moją stronę, gdzie poruszam wszystkie zagadnienia z tym związane. Jeśli chcesz temat głębiej poznać możesz tutaj sprawdzić swoje własne uwarunkowania kulturowe i poznać standardy kulturowe istniejące w naszej polskiej kulturze. Dobrze wiedzieć co nami steruje, zwłaszcza, że lwia część tego sterowania, kształtowania umysłu, wprowadzania Prawd Obiektywnych, uczenia się tego co jest Dobre a co Złe, Właściwe i Niewłaściwe odbywa się „pod powierzchnią wody” – czyli jest nieuświadomione, wyssane, że tak powiem z mlekiem matki w procesie kulturyzacji, czy jak my to nazywamy w procesie wychowania. Warto spojrzeć na własną kulturą krytycznie i sprawdzić, ile z tego kulturowego bagażu jest tak naprawdę moje i na ile wartości tej mojej kultury wspierają mnie w rozwoju, a na ile mnie one po prostu hamują. Manuela Gretkowska opisując jeden aspekt polskiej kultury ujęła to bardzo dosadnie, pisząc:
„Żyjemy w naszym chrześcijańsko-new-ageowym zaścianku obwieszonym gadżetami feng shui i świętymi obrazkami na szczęście. Dla większości problemem nie jest samorealizacja, przeżycia duchowe, ale przeżycie do pierwszego.” – Manuela Gretkowska
ŚCIEŻKA PRAWEJ RĘKI / Prawa Dolna
Przejdźmy teraz na drugą stronę do rzeczywistości ujmowanej obiektywnie i pójdziemy ścieżką Prawej ręki zaczynając od PRAWEJ DOLNEJ – kolektywnej ćwiartki społecznej. Nikt nie jest samotną wyspą, każdy z nas jest częścią całego systemu. Wszyscy istniejemy w ramach różnych sieci powiązań. Spoglądając na PRAWĄ DOLNĄ ćwiartkę znajdziemy poszukajmy odpowiedzi inspirując się m.in. inspirowanych podejściem systemowym, psychologią systemową czy ogólną teorią systemów.„nie jestem szczęśliwa…..i nigdy już nie będę, żeby to osiągnąć musiałaby zranić wiele osób mi bliskich, a na to mnie nie stać … więc jestem ofiarą własnego życia, którego już teraz żałuję, że nie jest takie jak mogłabym przeżyć…”
Znalazłam ten komentarz, na stronie Artura Wójtowicza. Oprócz tego, że wpis jest ten bardzo smutny, ale obrazuje on jak bardzo autorka wpisu widzi siebie i swoje szczęcie w pełnie uzależnione od systemu, w którym się obecnie znajduje. Życzę jaj, aby mogła zmienić perspektywę i rozwiązać swój problem nie raniąc ani siebie ani innych. Kłopoty na jakie możemy się natknąć na naszej drodze do szczęścia sprobuję wyjaśnić za pomocą przykładu najważniejszego wg mnie systemu jakim jest rodzina.
- ŚCIEŻKA PRAWEJ RĘKI / Prawa Górna
Szukając pomocy na drodze do własnego szczęścia pozostaje nam jeszcze sprawdzić na ścieżce Prawej Ręki PRAWĄ GÓRNĄ – indywidualną ćwiartkę behawioralna. Tutaj rozwiązania podsuwa m.in.neurobiologia. Ma ona kilka wyjaśnień na temat wrodzonych oporów przed przyjmowaniem nowego sposobu zachowania oraz pokazuje dobitnie granice postrzegania rzeczywistości i ograniczenia własnego JA. Mózg składa się z około 100 miliardów neuronów – podstawowych komórek nerwowych. To dzięki nim myślimy, czujemy i działamy. Nasze komórki kontaktują się ze sobą za pomocą impulsów elektrycznych i oddziaływań chemicznych. Czyli informacja, to nic innego jak impuls elektryczny, który biegnie wzdłuż aksonu do synapsy, gdzie powoduje uwolnienie niewielkiej porcji substancji chemicznych zwanych neuroprzekaźnikami (przekaźnikami nerwowymi).
Nie będę się tutaj wgłębiać w szczegóły, ważne jest abyś w kontekście naszego pytania: czy mogę zmienić swoje życie, wiedziała, że z punktu widzenia neurobiologii nie jest to wcale takie proste. Dlaczego? Nasz mózg, a właściwie nasze mózgi, bo każdy z nas ma tak zwaną: trójnię mózgów (MacLean) czyli mózg gadzi, ssaczy i kora mózgowa, albo inaczej: mózg ciała, serca i umysłu, ocenia informację i nadaje jej znaczenie. Pracuje przy tym poprzez asocjacje, skojarzenia i jego główną funkcją jest nauczenie się JAK PRZEŻYĆ i funkcjonowanie on wg tego wyuczonego i sprawdzonego schematu, robiąc wszystko aby uchronić cię od śmierci. Problem polega jednak na tym, że nasze mózgi zwykle żyją w konflikcie ze sobą z powodu traum z przeszłości i ten konflikt pogłębia się, gdy próbujemy coś zmienić w swoim życiu. „przeżyję wtedy” albo, jako „umrę od tego„. I jeśli doświadczyliśmy jakąś traumę, zwłaszcza w dzieciństwie, to w mózgu ciała powstaje skojarzenie-asocjacja. Wszelkie fobie swoje główne źródło mają w uszkodzonym mózgu ciała przez traumy.
Kolejnym sposobem uczenia się mózgu ciała JAK PRZEŻYĆ jest doświadczanie jakieś sytuacji przez dłuższy okres czasu, co powoduje przyzwyczajenie do tego stanu i nauczenie się przez mózg ciała, że tylko taki stan zapewnia przeżycie, no bo wciąż żyjemy.
Odwrotna sytuacja, dla mózgu ciała, będzie oznaczała śmierć. Nie ma znaczenia, że ta sytuacja była i jest dla nas nieprzyjemna i powodująca cierpienie (odczucia emocjonalne mózgu serca), czy niechciana (myśli mózgu umysłu). Każda próba zmiany tego stanu będzie sabotowana przez mózg ciała. Idealnym przykładem tego są nieudane próby wzbogacenia się, podczas gdy w dzieciństwie żyliśmy w biedzie. Długotrwałe doświadczanie biedy, więc przeżycie w takich warunkach życiowych, powoduje zakodowanie w mózgu ciała, że bieda zapewnia przeżycie, czyli że bycie bogatym oznacza śmierć. No super! I teraz wiesz, dlaczego ciagle tak pod górką z finansami. I jak tu się bogacić, skoro mózg zakodował, że pieniądze szczęścia nie dają? Ale zdradzę, ci już teraz, że można zmienić te niekorzystne w mózgu połączenia, a co za tym idzie otworzyć sie na nowe możliwości w życiu. O tym, jak stać się bogatą napiszę innym razem 🙂
Psychologia rozwojowa doda do tego, że właściwie już w wieku 14 lat podstawowe cechy naszej osobowości zostały formułowane w 80 procent, czyli zostaje nam tylko 20 procent manweru? Spokojnie, nie jest tak źle, sama znajomość tych mechanizmów to już połowa sukcesu, jednakże najlepszym wyjściem z tej patowej sytuacji jest NAUKA. Serio! Ponieważ materialna struktura mózgu nie jest nam dana raz na zawsze. Ciągle powstają i rozwijają się nowe połączenia i ciągle też ulegają pomniejszeniu i zanikają. W języku nerobiologii nazywa się to plastyczności mózgu. Dlatego uczenie następuje, jeśli bodźce są powtarzane, wtedy wzorce połączeń przekształcają się w trwałe, materialne połączenia między dendrytami i komórkami.
Co oznacza nie mniej nie więcej, że jesteśmy w stanie zmienić swoje życie zaczynając od swoich myśli. Proszę w jaki sposób współczesna nauka potwierdziła, co ludzkość wiedziała już 2 700 lat temu. Tutaj cytat z Brihadaranyaka Upanishad IV.4.5.
„Jesteś tym, czym głębokie Twe pragnienie. Jakie Twe pragnienie, taka Twoja wola. Jaka Twoja wola, taki czyn. Jaki czyn Twój, taki los i przeznaczenie.”
Teoria integralna oferuje bardzo wszechstronny, całościowy, kompletny i efektywny sposób patrzenia. Czy znajdziemy dzięki niej odpowiedź na pytanie o zmianę własnego życia? Życzę wam tego z całego serca! Życzę, aby Wam się też udało znaleźć drogę do samej siebie, przezwyciężać przeciwności losu, wychodzić poza ograniczenia własne, nawyki mózgu i schematy systemowo-kulturowe. Życzę Ci, abyś umiała cieszyć się życiem, takim jakie ono jest, abyś znalazła Twoje szczęście, abyś wyruszyła już dzisiaj w podróż do samej siebie. Pamiętaj, że najdłuższa nawet podróż, zaczyna się od pierwszego kroku.
